GIỮ VỮNG MỐI DÂY: XƯA VÀ NAY

Đôi lúc gặp vài cựu huynh trưởng, khi đề cập về sinh hoạt của PTHĐ trước kia, vẫn cho rằng đó là thời hoàng kim, ngợi khen các Trưởng thời ấy... từ việc Huấn luyện đến việc điều hành phong trào rất quy củ. và cho rằng hiện giờ "ra làm sao ấy!"

Tính bộc trực, nghe nói như vậy tôi bèn chất vấn ngay:

- Anh nói "ra làm sao ấy!". là thế nào? Hướng Đạo phải thẳng thắn, không thể vơ đũa cả nắm! Hiện giờ Anh đang sinh hoạt ở "nhóm" nào?

- Em thấy "lộn xộn" quá nên không sinh hoạt với nhóm nào cả!

- Anh không sinh hoạt nên không nắm vững tình hình thì đừng vội phán xét, khen chê! Nếu thấy chưa tốt thì hãy chung vai gánh vác rồi tìm cơ hội thuận lợi mà góp ý để chỉnh đốn thì người ta mới nghe; chứ đứng ngoài mà phê bình thì ai làm chẳng được và lời góp ý không thuyết phục được ai, lại gây thêm hố chia rẽ!

Đây không phải lần đầu, mà đã từng nghe nhiều người phê bình một chiều như thế, nên như giọt nước làm tràn ly, thành thử tôi đã góp ý hơi gay gắt. Anh ấy thấy tôi có vẻ không vui nên định đứng dậy ra về.

Trời đang mưa, không có khách đến châm cứu nên tôi rảnh rỗi, vả lại để "đả thông tư tưởng" cho Anh ấy, tôi bèn nói:

- "Vũ vô kiềm tỏa năng lưu khách" vả lại hôm nay gặp lúc tôi vắng bệnh nhân, chúng ta đàm đạo tự do mà không ngại người ngoài nghe chuyện của chúng mình. Không phải chỉ một mình Anh nói như vừa rồi mà tôi đã nghe một số người than phiền điều này điều nọ. Đạp đổ thì dễ, mà xây dựng mới khó!... Tôi sẽ cùng Anh suy xét những vấn đề mà họ nêu đã đúng chưa và tìm cách góp ý xây dựng. Anh sẽ giúp tôi giải thích cho những ai thắc mắc mà Anh đã gặp và sẽ gặp.

*****

"Ăn trái nhớ kẻ trồng cây!", chúng ta không thể quên công ơn những tiền bối đã khai đường mở lối gầy dựng phong trào từ thuở sơ khai, phải vượt qua bao chông gai khai phá nên con đường Hướng Đạo mà chúng ta tiếp bước hôm nay.

Chúng ta cũng không thể vô trách nhiệm ngồi nhìn những kẻ hậu sinh cố công tu bổ con đường đã bị lãng quên qua bao năm tháng dãi dầu mưa bão của thời gian... nếu không góp công góp sức để gia cố và mở rộng thêm con đường thì cũng đừng cày xới làm cho nó sạt lở thêm! Hãy tiếp tay tiếp sức chứ đừng thờ ơ rồi phê bình không chính xác làm nản lòng những người đang hy sinh công sức xây dựng phong trào.

Đành rằng ngày xưa có những Trưởng trụ cột của Phong trào rất uy tín từ thời khởi thủy như Trần văn Khắc, Hoàng đạo Thúy, Huỳnh văn Diệp, Võ thanh Minh, Tạ quang Bửu, Trần Điền, Tôn thất Dương Vân, Cung Giũ Nguyên, Lê mộng Ngọ, Mai Liệu. với con mắt chúng ta thời còn trẻ nên thấy các vị ấy như những cây đại thụ cao vời vợi... Bây giờ cũng với cái nhìn của các anh nhưng tuổi đã về già, xem các Trưởng trẻ như là kẻ hậu sinh nên coi thường là một sai lầm lớn!

***

Chúng ta hãy xem xét những điều mà một số người gièm pha thử coi có đúng không, nếu đúng thì chúng ta cùng góp công chấn chỉnh, nếu sai thì "những ai đó" tự kiểm điểm bản thân và ngừng hành động "thọc gậy bánh xe"!

* VỀ HUẤN LUYỆN:

- Ngày xưa nhờ có Trại Trường, nên mỗi năm chỉ cần mở cho mỗi ngành 1 khóa Bằng Rừng cùng một thời điểm nên Huấn luyện viên của ngành này có thể giảng cho ngành liên hệ và ngược lại

Ấu <-> Thiếu <-> Kha <-> Tráng

do đó không nhất thiết đòi hỏi phải có nhiều DCC, LT. Kể từ khởi thủy cho đến cuối năm 1974 chỉ có 18 vị DCC/LT nên Sáo Dễ Thương ví von là Thập bát La Hán như là 18 vị Đại sư ở Chùa Thiếu Lâm, nhưng thật sự chỉ còn 15 vì DCC Tạ quang Bửu từ 1945 đã ra Bắc, DCC Cung giũ Nguyên nghỉ sinh hoạt từ 1963, đến năm 1968 thì Akéla Leader Nguyễn thúc Tuân "vô bưng" thành thử chỉ còn 15 vị nhưng cũng đủ để huấn luyện nên HĐVN không xin phong nhậm thêm... một phần vì không có kinh phí gửi người đi học các khóa LTC, hoặc có người đủ lực tự túc kinh phí thì cũng khó xin được visa xuất ngoại vì sợ trốn ở lại nước ngoài.

Bởi vì trước kia có ít DCC/LT nên nhiều người lầm tưởng đó là chức vị cao cấp, chứ theo Gilwell và các Hội HĐ nước ngoài thì đó là một "Nhiệm vụ danh dự" (Honourable Charge) ghi rõ bằng tiêu đề chữ lớn trên Ủy nhiệm thư. Hội Hướng Đạo Hoa Kỳ (BSA) số lượng những người đã được cử làm LT không kể xiết vì từ trước đến nay có vô số Khóa Bằng Rừng, mỗi khóa HHR được tấn phong 1 Trưởng 4 gỗ để làm Khóa Trưởng, dây 4 gỗ này được mang suốt đời nhưng không được làm Khóa Trưởng lần nào nữa. Nếu những khóa sau có mời giảng huấn thì cũng chỉ được tham dự tối đa vài lần với tư cách HLV nhưng không được mang dây 4 gỗ lúc đang ở trại.

Vì một số cựu Trưởng thấy ngày xưa ít vị DCC/LT mà nay nhiều người mang dây 4 gỗ nên tưởng lầm là "vẽ bùa cho nhau đeo" thành thử nói ra nói vào. chứ nếu hiểu đúng như ở nước ngoài thì là "mang 4 cái gông vào cổ", một trách nhiệm Huấn Luyện chứ chẳng "ăn trên ngồi trốc" gì cả!

Mình là nước nghèo, không nên xài sang như Mỹ, ít ra được tấn phong rồi thì nên làm Khóa Trưởng vài lần, sau đó thì giúp làm HLV không hạn chế miễn là các Khóa Trưởng sau mời giảng khóa.

Ngày xưa chúng tôi đi huấn luyện, vì có Trại trường Bạch Mã, Tùng Nguyên, Tam Bình. nên việc ăn ở đàng hoàng, tuy Toán HLV gọi là "gạo cội" của thời ấy, nhưng nhiều Trưởng lớn tuổi chỉ diễn giảng "chay". nói thao thao bất tuyệt nhưng thiếu trợ huấn cụ, HLV nào chịu khó thì viết dàn bài trên giấy croquis lớn hoặc viết trên bảng đen. chứ làm gì có mô hình, máy chiếu, dàn âm thanh như bây giờ. Vì các Trưởng HL lớn tuổi, vả lại thời ấy chưa có máy vi tính và cách làm power points như hiện nay.

Nếu các Anh chịu khó đi giúp ích phục vụ trại sẽ thấy các khóa HL sinh động hơn xưa rất nhiều nhờ có trợ huấn cụ, lối giảng cũng đổi mới hơn, theo kịp thời đại nhờ cập nhật sách vở của quốc tế hiện nay, nhất là theo dõi trên mạng... nên có gì thay đổi lối huấn luyện thì các Trưởng HL có thể nắm bắt ngay.

Ngày xưa nhờ có Trại Trường cố định, có Minh Nghĩa Đường làm phòng họp cho Ban Huấn Luyện, có nhà bếp và nhà kho để cho Ban Quản lý, lại có các Trưởng hy sinh đảm nhiệm Quản lý Trại trong nhiều năm thành ra chuyên nghiệp nên nổi danh như Bạch văn Quế, Đoàn văn Lụy, Lê xuân Đằng & Lê Phỉ.

Bây giờ mỗi khóa HL làm một nơi, thay đổi địa điểm từng năm, BQL phải mượn dụng cụ để nấu nướng thế mà cung cấp đầy đủ nhu cầu cho BHL và Trại sinh. thì ta phải biết tài xoay xở và hy sinh cho việc HL là rất lớn. mệt nhọc thì nhiều nhưng ít ai biết tên tuổi.

* VỀ VIỆC GIÚP ÍCH CỘNG ĐỒNG

Bây giờ Nhà nước không tổ chức "lạc quyên" như ngày xưa, chúng ta cũng không được phép "lạc quyên" trong công chúng để cứu trợ nạn nhân thiên tai. nhưng không đành lòng trước cảnh màn trời chiếu đất của những nạn nhân, BĐH HĐVN đành quyên góp nội bộ & các thân hữu gần xa rồi đích thân đến từng địa phương bị thiên tai để tận tay trao quà. Cá nhân các Trưởng trong Ban Cứu Trợ đóng góp trên 10 triệu đồng, chưa kể tiền di chuyển & ăn uống trong thời gian đích thân đi cứu trợ, đó là chưa kể thu nhập của gia đình bị thất thu vì bỏ bê công việc kinh doanh thường ngày. chứng tỏ sự hy sinh để giúp ích tha nhân là rất lớn. Chẳng những bỏ công của mà còn lao lực như trường hợp xây Cầu NHẤT TRÍ ở Tuy Hòa, xây nhà Tình nghĩa trong cọng tác với Cơ quan Thiện nguyện Quốc tế HABITAT do Văn phòng APR giới thiệu.

Những công tác Thiện nguyện trọng đại đó đích thân các Trưởng trong BĐH thực hiện, không thông báo rộng rãi nên ít người biết. nếu không tìm tòi tin tức để đăng lên GVMD 19 thì chính bản thân tôi cũng khó mà biết được!

Cọng sơ sơ số tiền bỏ ra cứu trợ tận tay các địa phương là 685.044.000 VNĐ và 200 USD... đó là chưa kể tiền vận chuyển và ăn uống trong thời gian công tác mà chúng tôi không thể biết được vì "họ làm công tác thiện nguyện" mà không muốn kể công.

Tôi xin ghi một số chi phí cứu trợ tận tay nạn nhân ở các địa phương:

. Cứu trợ ở Bình Định: 50.000.000đ
. Cứu trợ ở Phú Yên: 100.000.000đ
. Cứu trợ ở Quảng Bình: 112.000.000đ + 200 USD
. Cứu trợ ở Mái ấm Hy Vọng: 59.047.000đ
. Xây cầu NHẤT TRÍ ở Xã An Định, tỉnh Phú Yên: 333.717.000đ

Đó là chưa kể việc cứu trợ ở Thôn Lệ Sơn, Xã Hòa Tiến, Huyện Hòa Vang, Đà Nẵng bằng hiện vật gồm: 150 thùng mì gói, 150 kg cá khô, 100 chai nước mắm. Vì tôi không biết giá địa phương mà họ đã mua nên không quy ra tiền được.

- Thời gian gần đây BĐH/HĐVN qua sự giới thiệu của Văn phòng APR, đã cọng tác với Habitat - một tổ chức Thiện nguyện phi chính phủ với sứ mạng giúp đỡ người nghèo qua việc xây dựng nhà ở, nhà vệ sinh, cung cấp nước sạch, hỗ trợ phòng chống thiên tai.

Ngày 02.04.2017 một nhóm Huynh trưởng & Tráng sinh đã đến Ấp Tây Mỹ, Xã Mỹ Hội, Huyện Cao Lãnh, Tỉnh Đồng Tháp cùng Habitat xây dựng một ngôi nhà cho gia đình anh Phạm hoàng Dân và chị Trần thị Kim Lan.

GIÀ VÀ TRẺ

Một số Trưởng già, ngày nay không sinh hoạt nên cứ lấy tuổi già của mình so với các Trưởng đang sinh hoạt với Phong trào mà đánh giá sai tuổi trẻ hiện nay.

Nếu so với ngày xưa thì phải công nhận các Trưởng lãnh đạo bây giờ già dặn hơn. Trưởng ngạc nhiên và cho rằng tôi thiên vị nên bênh vực họ chăng?!

- Năm 1969 trong Đại Hội Đồng Huynh Trưởng HĐVN tại Đà Nẵng, Trưởng Trần văn Lược được bầu làm Tổng Ủy Viên lúc mới 52 tuổi; Tôi được Trưởng Lược phong nhậm làm Châu Trưởng Trường Sơn hạ lúc 32 tuổi.. còn kém tuổi các Trưởng đồng cấp hiện giờ.

- Trong Đại Hội Đồng Toàn quốc năm 1973 tại Saigòn, Hội đồng Huấn luyện Quốc gia đề cử tôi làm LT ngành Thiếu & Kha lúc 36 tuổi, nếu so với đồng cấp hiện giờ thì tôi còn trẻ hơn, vậy đừng bảo các Trưởng Lãnh đạo hiện giờ còn "quá trẻ"!

Đừng nên quan niệm "Sống lâu ra lão làng"! Hướng Đạo là một phong trào dành cho giới trẻ (Scouting for boys), phải để cho các Trưởng trẻ điều hành mới phù hợp với xu hướng hiện nay trên Thế giới:

. Trưởng Craig Turpie (Anh quốc) được cử làm Chủ tịch Ủy ban HĐ Thế giới lúc 43 tuổi.

. Trưởng Ahmad Alhendawi được bầu làm Tổng Thư ký Văn phònng HĐTG lúc 33 tuổi.

Họ chỉ bằng lứa con cháu của chúng ta nhưng đừng xem thường, tài không đợi tuổi!

Cũng không được xem thường phái nữ:

. Giám đốc điều hành Văn phòng Liên bang Hội HĐ Úc Châu là chị Cathy Morcom.

. Tổng Ủy Viên HĐ Macau là Francisca Wong

Vậy chúng ta cũng phải theo xu hướng thời đại của Thế giới, phải trẻ hóa trong giới lãnh đạo để còn đủ sáng suốt, nhạy bén, kịp nắm bắt những canh tân của Phong trào HĐ Toàn cầu.

Đến tuổi "cổ lai hi" thì nên trao trọng trách của Phong trào lại cho những người trẻ hơn. Nếu còn gân như Nguyễn công Trứ khi nói "Ngũ thập niên tiền nhị thập tam" thì cũng chỉ nên làm "Cố vấn" để góp kinh nghiệm cho hậu bối nhưng cũng đừng quá 75 tuổi trở thành lẩm cẩm, làm việc ít hiệu quả để rồi mang tiếng "Tham quyền cố vị", sẽ bị cảnh "rung cây dừa" của Thổ dân một hòn đảo ở Nam Thái Bình Dương mà DCC Cung Giũ Nguyên đã từng kể ở các Khóa Bằng Rừng Thiếu năm 1959-1960... (xem trang 172 GVMD 19).

VỀ TỔ CHỨC HỌP BẠN TOÀN QUỐC

Các Bạn cứ hoài niệm những trại Họp Bạn Toàn quốc ngày xưa như Trại Họp bạn Độc Lập tổ chức ở Thăng Long có Chủ Tịch Hồ Chí Minh đến thăm với danh nghĩa Chủ Tịch Danh dự đầu tiên của HĐVN.

Trại HB Phục Hưng tại Trãng Bom năm 1959 có Phó Tổng thống Nguyễn Ngọc Thơ, Trại Họp Bạn Tự Lực năm 1969 có T.Thg NVT đến khai mạc... nay thì chẳng được chính quyền đến thăm mà còn bị xua đuổi. Đó đâu phải lỗi của Ban Tổ Chức mà vì HĐVN chưa được chính quyền hiện nay công nhận nên địa phương không dám cho phép tụ tập đông người. Thật sự chính quyền địa phương cũng thông cảm vì biết HĐVN là một Phong trào giáo dục Thanh Thiếu Niên nên họ cũng tảng lờ. nhưng bởi có người "thọc gậy bánh xe" thành thử họ phải yêu cầu chúng ta giải tán kẽo sợ Trung ương khiển trách.

Chính nhờ những trắc trở đó mới cho ta thấy tài tổ chức và khéo xoay xở của Ban Điều Hành:

Năm 2010 tôi đang tham dự Trại Họp Bạn kỷ niệm Bách niên của Hướng Đạo Hoa Kỳ, khi anh em bên ấy lên Facebook thấy khung cảnh Trại Họp Bạn Bách Việt ở Khu du lịch Đại Nam rất hoành tráng và Lễ khai mạc rất bài bản nên đều khen ngợi. mặc dầu sau đó THB có cắt ngắn thời gian. Năm đó Trưởng Thái Hùng cũng được BSA mời và Tòa Đại sứ HK cấp Visa cùng một lần với tôi, nhưng sau đó được mời vào Ban Quản Trại Bách Việt nên đành bỏ chuyến đi. Đó là một sự hy sinh lớn! Làm sao sống thêm 100 năm nữa để được tham dự lần sau!?

Họp Bạn Hợp Lực năm 2015 tại Biên Hòa, khu Du lịch Bửu Long cũng muốn chúng ta ở lại để họ có thu nhập lớn nhưng vì bị áp lực nên đành trả tiền lại cho chúng ta. Tuy đã kiến thiết rất hoành tráng nhưng nhờ dụng cụ lắp ráp nên gỡ cũng nhanh và khỏi lãng phí vì có thể dùng lại lần sau. Nhờ có tiên liệu trước nên Ban Quản Trại phân chia các phái đoàn di chuyển về những địa điểm mới ở Long Thành, Bà Rịa, Vũng Tàu, Cao Nguyên. vẫn tiếp tục Họp Bạn vui vẻ. cho nên giống như pháo hoa tỏa ra bốn phương trời. khiến cho Trưởng Giám đốc Văn phòng HĐ Á Châu - Thái Bình Dương là Jose Rizal C.Pangilinan vô cùng khâm phục tài xoay xở và điều hành linh hoạt của BĐH HĐVN.

Thay cho phần kết luận của câu chuyện hôm nay xin trích bài phát biểu của Trưởng Jose Rizal C.Pangilinan Giám đốc VP.APR:

Các Anh Chị Em Hướng Đạo sinh thân mến!

Trung tâm Hỗ trợ Châu Á Thái Bình Dương xin gửi những lời thân thương nhất đến các bạn!

Chuyến thâm của tôi đến Trại HB HĐVN nâm 2015 HỢP LựC là một chuyến đi rất thú vị, giáo dục và đầy tính phiêu lưu mạo hiểm.

Thật thú vị khi Trung tâm Hỗ trợ Châu Á - Thái Bình Dương được một lần tham gia trải nghiệm kỳ Trại Họp Bạn ở một đất nước mà Phong trào HĐ đã được tồn tại 85 nâm và Lễ Kỷ niệm 50 nâm thành lập Ngành Kha VN. Điều này cho thấy các HĐSVN đánh giá cao Phong trào Giáo dục này mặc dù đang có nhiều trở ngại như hiện nay...

Chuyến đi mang lại nhiều tính Giáo dục bởi nó cho chúng tôi có cơ hội tìm hiểu cách sinh hoạt của Phong trào HĐVN. Các khía cạnh giáo dục của PT.HĐVN đều được hướng dẫn bằng phương pháp "học & hành". Những gì mọi HĐS học được qua các hoạt động sẽ là những kỹ nâng sống bổ ích trong tương lai.

Mạo hiểm bởi vì chúng tôi đã có cơ hội được gặp gỡ các đoàn HĐS đến từ các vùng miền khác nhau và họ đã tiếp tục hành trình HỢP LỰC của mình ở nhiều nơi khác nhau sau khi họ đều có một điểm xuất phát tại Bửu Long - Biên Hòa. Đây là sự kỳ diệu của Phong trào Hướng Đạo! Khi tinh thần HĐ lên cao, không ai có thể ngàn cản nó! Mạo hiểm trong các chuyến đến thâm những điểm cắm trại khác nhau đã cho tôi cơ hội học tập, khám phá các vùng nông thôn của Việt Nam.

Tôi tin rằng, Phong trào HĐVN sẽ tiếp tục phát triển vì tôi thấy ở các nhà lãnh đạo sự khôn ngoan tuyệt vời để hoạt động HĐ. Sự nhiệt tình và tinh thần tự nguyện của họ rất cao cả để sống tuân theo những nguyên tắc cơ bản PTHĐ.

Phong trào HĐVN sẽ tiếp tục phát triển và lớn mạnh, tôi tin là như vậy! Hỡi các HĐS: hãy tiếp tục bước và tiến về phía trước.

Rose Rzal C.Pangilinan

***

Riêng tôi xin dùng câu thành ngữ mà người xưa thường hay nói: "Hậu sinh khả úy" mà dịch nôm na là "Những người trẻ thật đáng nể" để kết luận bài nói chuyện này.